Τμήματα Ήπατος / Υπερηχοτομογράφημα

 Liver Segments / Ultrasound

Μακροκυστικό Πρότυπο / Μελισσοκηρύθρας (Ιδιοπαθής Πνευμονική Ίνωση)

 Honeycombing / Honeycomb Pattern (Pulmonary Fibrosis)

 

Κλινικά - Ιστορικό: -Άνδρας 65 ετών με γνωστή πνευμονική ίνωση, ξηρό βήχα και δύσπνοια σε εξέταση επανελέγχου.     Εξέταση - Ευρήματα: -Ακτινογραφία θώρακος (face): «Δικτυοοζώδης» (δικτυωτή) απεικόνιση των πνευμόνων – περισσότερο έκδηλη στην περιφέρεια και στις βάσεις. -Αξονική τομογραφία θώρακος (HRCT): πολυάριθμες παχυτοιχωματικές κύστεις ποικίλης διαμέτρου με εστίες βρογχεκτασίας εξ έλξεως & διαταραχή της αρχιτεκτονικής με ανάμικτες με περιοχές φυσιολογικού παρεγχύματος. Πρόκειται για δικτυωτό πρότυπο και μελισσοκηρύθρα στις περιφερικές υποϋπεζωκοτικές και βασικές ζώνες των πνευμόνων.

Μελισσοκηρύθρα (Honeycombing) = προχωρημένη μη αναστρέψιμη καταστροφή του πνευμονικού παρεγχύματος = πολυάριθμες παχυτοιχωματικές κύστεις διαμέτρου 5-20mm (για ορισμένους συγγραφείς διαμέτρου 3-10mm - περιστασιακά έως και 25mm^{[7], [10]}) + εστίες βρογχεκτασίας εξ έλξεως + διαταραχή της αρχιτεκτονικής (αντανακλά πνευμονική ίνωση) με απώλεια του όγκου του πνευμονικού λοβού / κατά τόπους είναι εμφανής η κατανομή με περιοχές Δικτυωτού Μοντέλου* ανάμικτες με περιοχές φυσιολογικού παρεγχύματος.^[1] Αντιπροσωπεύει ένα από τα Δικτυωτά Μοντέλα (Αδρό Δικτυωτό / Μακροκυστικό Πρότυπο) που αναγνωρίζεται στην HRCT και αποτελεί τυπικό εύρημα (πολύ ειδικό πρότυπο) της Συνήθους Διάμεσης Πνευμονίας / Usual Interstitial Pneumonia (UΙP).^{[2], [10], [11]}

Η κατεξοχήν υποϋπεζωκοτική κατανομή του δικτυωτού μοντέλου (Reticular Pattern) και η Μελισσοκηρύθρα (Honeycombing) είναι εμφανής σε 80-95% των ασθενών και παριστά το χαρακτηριστικότερο εύρημα της Ιδιοπαθούς Πνευμονικής Ίνωσης / Idiopathic Pulmonary Fibrosis (IPF) στην HRCT (τυπικές θέσεις προσβολής είναι οι περιφερικές υποϋπεζωκοτικές και οι βασικές ζώνες των πνευμόνων).^[1]

Σύμφωνα με την ATS / ERS International Consensus Ταξινόμηση από το 2001^[7], η διάγνωση της lPF περιορίζεται σε ασθενείς που έχουν ιστολογικά ευρήματα UIP. Σύμφωνα με αυτή την κατάταξη, η ιδιοπαθής πνευμονία με ίνωση (IPF ή CFA – η κλινικοπαθολογική διάγνωση = UΙP – ο ιστολογικός τύπος^[2]) διαχωρίζεται από όλες τις άλλες ιδιοπαθείς διάμεσες πνευμονίες (DIP, ΑΙΡ, LIP, ΟΡ / ΒΟΟΡ και NSIP).^[1]

*Δικτυωτό Πρότυπο / Μοντέλο (Reticular Pattern): απεικονίζεται σαν ένα δίκτυο από αλληλοδιαπλεκόμενες λεπτές γραμμώσεις που σχηματίζουν πολυγωνικούς σχηματισμούς και αναλόγως μεγέθους διακρίνεται σε λεπτό, ενδιάμεσο και αδρό. Οι διαβαθμίσεις αυτές είναι ανάλογες της πάχυνσης του διάμεσου ιστού και μπορεί να συνυπάρχουν όλες στον ίδιο ασθενή σε διάφορες περιοχές του πνεύμονα.^[2]

Υποδιαιρείται περαιτέρω σε:

-Λεπτό Δικτυωτό Πρότυπο (Μικροκυστικό Πρότυπο): μορφή λεπτού δικτύου με πολυγωνικούς σχηματισμούς <5-7mm (ευρωπαϊκή βιβλιογραφία ≤ 10mm – για ορισμένους συγγραφείς <4mm^{[3], [6]}) που σε μεγάλο βαθμό αντιπροσωπεύει ενδολοβιδιακή ίνωση. Τυπικά περιγράφεται στη Μη Ειδική Διάμεση Πνευμονία / Non Specific Interstitial Pneumonia (NSIP), την Αποφολιδωτική Διάμεση Πνευμονία / Desquamative Interstitial Pneumonia (DΙΡ) στο πλαίσιο της ιδιοπαθούς ίνωσης ή σε ίνωση γνωστής αιτιολογίας. Στους δύο αυτούς υπότυπους ίνωσης συνυπάρχουν αλλοιώσεις τύπου θολής υάλου με ή χωρίς υποϋπεζωκοτική κατανομή και συνδυασμό με ή χωρίς παρουσία βρογχιεκτασιών και βρογχιολεκτασιών εξ έλξεως. Παρατηρείται επίσης στις αρχικές φάσεις της Συνήθους Διάμεσης Πνευμονίας / Usual Interstitial Pneumonia (UΙP).^[2]

-Αδρό Δικτυωτό Πρότυπο (Μακροκυστικό Πρότυπο / Μελικυρήθρας / Μελισσοκηρύθρας / Honeycomb Pattern / Honeycombing): οι δικτυωτού τύπου αλλοιώσεις - πολυγωνικοί σχηματισμοί - παχυτοιχωματικές πολυγωνικές «κυστικές» βλάβες – είναι >10mm και καταστρέφουν πλήρως την πνευμονική αρχιτεκτονική (Destructive Pattern: αποτελεί πνεύμονα τελικού σταδίου). Είναι πολύ ειδικό πρότυπο και απεικονίζεται συχνότερα σε αλλοιώσεις τύπου UΙP. Οι αλλοιώσεις μελικυρήθρας χαρακτηρίζουν τελικά στάδια ίνωσης. Παρότι πολλές παθήσεις οδηγούν σε τελικά στάδια ινωσης, αυτή την καταστροφική μελικυρήθρα δημιουργεί ένα περιορισμένο φάσμα παθήσεων με κύριο εκπρόσωπο την Ιστιοκυττάρωση Langerhans και την UIP που αποτελεί έναν παθολογοανατομικό υπότυπo της ΠΝΕΥΜΟΝΙΚΗΣ ΙΝΩΣΗΣ που μπορεί να είναι ιδιοπαθής ή στο πλαίσια γνωστού νοσήματος.^[2]

Honeycombing - mnemonic: SHIPS BOATΤS (Sarcoidosis, Histiocytosis X, Idiopathic (UIP), Pneumoconiosis, Scleroderma – Bleomycin / Busulfan, Oxygen toxicity, Arthritis (rheumatoid), Amyloidosis, Allergic alveolitis, Tuberous sclerosis, TB, Storage disease (Gaucher).

Karapasias Nikos, MD Radiologist 

 

[1]M. Prokop, Spiral and Multislice Computed Tomography of the Body, 2003, Τhieme, 392-393, ISBN-10: 9780865778702 

[2]Κ. Μαλαγάρη, Συνοπτική Ακτινοσημειολογία Θώρακος, 2010, Ζεβελεκακης, ISBN: 97896089955215 

[3]Edey AJ, Devaraj AA, Barker RP et-al. Fibrotic idiopathic interstitial pneumonias: HRCT findings that predict mortality. Eur Radiol. 2011;21 (8): 1586-93 

[4] Wolfgang Dähnert, Radiology Review Manual (Dahnert, Radiology Review Manual), 7th ed., 2011 LWW; North American Edition, ISBN-10: 1609139437

[5] Melissa L. Rosado-de-Christenson, Diagnostic Imaging: Chest, Second edition, 2013, Amirsys Edition, ISBN-13: 978-1931884754 

[6]Melbourne Uni Radiology Masters, Yuranga Weerakkody et al., Microcystic honeycombing, https://radiopaedia.org/articles/microcystic-honeycombing?lang=us 

[7] American Thoracic Society / European Respiratory Society International Multidisciplinary Consensus Classification of the Idiopathic Interstitial Pneumonias. This joint statement of the American Thoracic Society (ATS), and the European Respiratory Society (ERS) was adopted by the ATS board of directors, June 2001 and by the ERS Executive Committee, June 2001, Am J Respir Crit Care Med2002 Aug 1;166(3):426. 

[8]B. Di Muzio, B. Amini et al.Honeycombing (lungs), https://radiopaedia.org/articles/honeycombing-lungs 

[9] Bargon G. Zur Pathogenese der Wabenlunge. Beitr Pathol Anat 1955; 115:452-469 

[10] Fleischner Society: Glossary of Terms for Thoracic Imaging 

[11]Lynch DA, David GJ, Safrin S, et al. Highresolution computed tomography in idiopathic pulmonary fibrosis: diagnosis and prognosis. Am J Respir Crit Care Med 2005;172:488–493. [12]R.Smithuis, O.van Delden, C.Schaefer-Prokop, Lung-HRCT Basic Interpretation, https://radiologyassistant.nl/chest/lung-hrct-basic-interpretation.

Εισρόφηση Ξένου Σώματος

Foreign Body Aspiration

Case Courtesy: Λιατόπουλος Γιώργος, MD Radiologist 
Κλινικά – Ιστορικό: Αγοράκι 3 ετών προσήλθε με δύσπνοια και παροξυσμικό βήχα, μετά από εισρόφηση ξένου σώματος (φιστίκι). 
Εξέταση – Ευρήματα: Ακτινογραφία Θώρακος face: πλήρης υποαερισμός του αριστερού πνεύμονα (πλήρως ακτινοσκιερό ημιθωράκιο αριστερά - ατελεκτασία), που πιθανότατα προκλήθηκε από απόφραξη του αριστερού κύριου βρόγχου. 
Διάγνωση: Πραγματοποιήθηκε επείγουσα βρογχοσκόπηση, υπό γενική αναισθησία, με επιτυχή αφαίρεση του ξένου σώματος (εισρόφηση ξένου σώματος) από τον αριστερό κύριο βρόγχο.

●Ένα από τα ΕΠΕΙΓΟΝΤΑ ΠΑΙΔΟΑΚΤΙΝΟΛΟΓΙΚΑ περιστατικά είναι η ΕΙΣΡΟΦΗΣΗ ΞΕΝΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ, δηλαδή η είσοδος κάποιου αντικειμένου στην τραχεία ή στους κύριους βρόγχους, με αποτέλεσμα να μην εισέρχεται αέρας στους πνεύμονες και να υπάρχει κίνδυνος ασφυξίας.

●Η εισρόφηση ξένου σώματος είναι πολύ συχνή σε παιδιά < 15 ετών, με την μεγαλύτερη συχνότητα να εμφανίζεται στις ηλικίες 1 - 3 ετών.

●Τα πιο συχνά ξένα σώματα που καταπίνουν τα μωρά είναι οι ξηροί καρποί (κυρίως φιστίκια, στραγάλια), τροφές στρογγυλού σχήματος (σταφύλια, λουκάνικα) και σε μικρότερο βαθμό, νομίσματα, καρφίτσες, μικρές μπαταρίες, πλαστικά παιχνίδια κτλ. Οι ξηροί καρποί λειτουργούν σαν ''σφουγγάρι'' μέσα στην τραχεία και τους βρόγχους, απορροφούν εκκρίσεις - υγρά από τον πνεύμονα, με συνέπεια να διογκώνονται και να αποφράσσουν τους βρόγχους.

●Προφύλαξη: ▪Φυλάξτε όλα τα μικρά αντικείμενα μακριά από τα μικρά παιδιά σας(<5 χρονών). ▪Μη δίνετε στα μικρά παιδιά ξηρούς καρπούς. Αποτελούν το 50% των ξένων σωμάτων στους πνεύμονες. ▪Μην τους δίνετε ποτέ παιχνίδια που περιέχουν μικρά αντικείμενα. ▪Μην τους δίνετε ποτέ κουμπιά, μικρά κέρματα. Δεν είναι παιχνίδια.